Οι άνθρωποι τείνουν να έχουν την πεποίθηση ότι είναι καλύτεροι από τον μέσο όρο σε πολλές πτυχές της ζωής τους και συνήθως σε τομείς που αφορούν σε γνώσεις και δεξιότητες.
Για παράδειγμα, σε ερωτήματα και έρευνες που πραγματοποιήθηκαν ανά καιρούς, φάνηκε πως ακόμα και όταν οι ερωτηθέντες είχαν δηλώσει πως ήταν 90% σίγουροι για την απάντηση που έδωσαν, αποδείχτηκαν λάθος κατά το 50% των περιπτώσεων.
Σε αυτήν την πλάνη υποκύπτουν συχνά οι νέοι οδηγοί, αλλά και όχι μόνο. Συνήθως, οι περισσότεροι έχουν την πεποίθηση ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν σε οποιαδήποτε κατάσταση βρεθούν, κάτι που δεν ισχύει πάντα λόγω πολλών παραγόντων. Κάποιοι από τους πιο κοινότυπους είναι η έλλειψη εμπειρίας, η κακή ποιότητα του οδοστρώματος, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ κλπ.
Υπερβολική Αυτοπεποίθηση στην Ελλάδα
Μια πρόσφατη επιβεβαίωση του φαινομένου στον Ελλαδικό χώρο -ακόμα μια φορά στο θέμα της οδήγησης- είναι αυτή που παρατηρήθηκε μέσω μιας εφαρμογής για κινητά (mobile app) εν ονόματι Pipoll.
Εν συντομία, η δωρεάν αυτή εφαρμογή δουλεύει ως εξής:
Οι χρήστες δημιουργούν έναν λογαριασμό δίνοντας το email και πληροφορίες για το φύλο τους. Έπειτα η εφαρμογή χρησιμοποιεί ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής για διάφορες κατηγορίες θεμάτων στους χρήστες της όπως κοινωνία, πολιτική, περιβάλλον κ. ά. Με αυτόν τον τρόπο βγάζει ποσοστά σε κάθε απάντηση με βάση τις απαντήσεις όλων όσων έκαναν την επιλογή τους. Όταν ένα θέμα «κλείσει» μετά από κάποιες μέρες, οποιοσδήποτε μπορεί να μπει και να δει το ποσοστό των απαντήσεων και την ποσότητα των χρηστών που απάντησαν την εκάστοτε ερώτηση.
Από τα δεδομένα μπορεί κανείς να εξάγει συγκεκριμένα συμπεράσματα, ανάλογα με τις διαφορές στα ποσοστά που θα λάβει μια απάντηση, αλλά και σε συνδυασμό κάποιων απαντήσεων που αφορούν κοινή θεματολογία.
Αυτό κάναμε λοιπόν και εμείς.
Στην παρακάτω εικόνα (Εικόνα 1) μπορείτε να δείτε πως το μεγάλο ποσοστό του 57% από τους 425 χρήστες που απάντησαν σε αυτήν την ερώτηση, συμφώνησαν πως θα χαρακτήριζαν «Κακούς και Ανεπαρκείς» τους Έλληνες οδηγούς!
Οι απαντήσεις σε αυτήν την ερώτηση ξεκίνησαν στις 27 Φλεβάρη όπως μπορείτε να δείτε και από μόνοι σας.
Τι απάντησαν όμως οι χρήστες της ίδιας εφαρμογής στις 28 Φλεβάρη (1 μέρα μετά και έπειτα) όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της δικής τους ικανότητας όσον αφορά το θέμα της οδήγησης;
Το 53% από τους 613 χρήστες που απάντησαν στην συγκεκριμένη ερώτηση (Εικόνα 2) χαρακτήρισαν τον εαυτό τους ως «Ικανό Οδηγό».
Μεγάλη η αντίθεση σε σχέση με το 4% των «Ικανών Οδηγών» που οδηγούν στην ίδια χώρα, στους ίδιους δρόμους, με την ίδια (ή έστω παρόμοια) οδική παιδεία. Αντίστοιχα ήταν και τα αποτελέσματα όσον αφορά τον χαρακτηρισμό «Κακός Οδηγός» για τον εαυτό τους και για το υπόλοιπο του πληθυσμού.
Συμπεράσματα
Οι περισσότεροι από εμάς τείνουν να πιστεύουν πως είναι καλύτεροι από τον μέσο όρο όσον αφορά θέματα ικανοτήτων και γνώσεων, παρ’ όλο που τείνουν ταυτόχρονα να είναι λανθασμένοι.
Θα παροτρύναμε τους ανθρώπους οπότε να μην έχουν μεγάλη αυτοπεποίθηση για τον εαυτό τους;
Σε καμία περίπτωση. Και αυτή η απάντηση διότι αν δεν υπήρχε η υπερβολική αυτοπεποίθηση κάποιων ατόμων, τότε δεν θα γινόταν και πολλά έργα και πράξεις περίτρανες και με θετικό αντίκτυπο. Κανένας δεν θα ξεκινούσε μια καινούρια επιχειρηματική δραστηριότητα σε χώρες όπως η Ελλάδα και πιθανότατα ποτέ δεν θα βγαίναμε από την Οικονομική Κρίση. Παρ’ όλο τον δυσοίωνους καιρούς που ζούμε όμως υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι ή ομάδες ανθρώπων που προσπαθούν να κάνουν την διαφορά στην χώρα τους αλλά και για την ίδια την χώρα τους.
Αρκεί να προσέχουν παραπάνω στην οδήγηση τους…
Πείτε μας την γνώμη σας στα σχόλια ή/και σε προσωπικό μήνυμα στο info@nudgeunitgreece.com.
Χρόνης Λάλας,
Συμπεριφορικός Οικονομολόγος και Ιδρυτής του Nudge Unit Greece.
Πηγές
Moore, D. A., & Healy, P. J. (2008). The trouble with overconfidence. Psychological Review, 115(2), 502-517.
Μάθετε περισσότερα και κατεβάστε το Pipoll στο: www.pipoll.net/